yaban
- 1* *
yakup kadri karaosmanoğlu eseri. kurtuluş savaşı yıllarında seyitgazi yakınlarında, porsuk nehri kıyısında bir köyde yaşananların, birinci dünya savaşı gazisi ahmet celal'in gözünden anlatıldığı ve bu arada da bölge insanının milli mücadeleye, yunan işgaline bakışının yansıtıldığı romandır.
yakup kadri, savaştan sonra oluşturulan tetkiki mezalim heyetinde görev almıştır. bu romanı da bu görevi sırasında gördükleriyle ve gittikleri bir köyde buldukları günlükten faydalanarak yazmıştır. günlüğün kime ait olduğu sorulduğunda köy ahalisi "dee sizin gibi yabanın biriydi" demiştir. kitabın adı da buradan gelmektedir.
--! spoiler !--
birinci dünya savaşı'nda bir kolunu kaybeden ahmet celal, emir eri mehmet ali'nin ısrarlarıyla onun köyüne yerleşir. bir zengini, bir muhtarı ve bir de hatrı geçen birkaç şahsı** daha bulunan küçük bir köydür. bir süre eski askerinin evinde misafir kalır. ancak anlar ki daha ilk günden köylü kendisine farklı bakmaktadır. ne yaparsa yapsın aralarına kabul edilmeyecektir.
bu sırada milli mücadele de tüm hızıyla sürmektedir. ahmet celal elinden geldiğince milli mücadelenin önemini anlatmaya çalışır ama o anlattıkça daha fazla kişi karşı çıkar. gittikçe sevilmemeye başlayacaktır. köy yaşamı boyunca anadolu köylüsüyle istanbul aydını arasındaki uçurumun ne denli derin olduğunu, istanbul'da gazete, dergi yazıları yazmaya hiç benzemediğini ilk elden tecrübe edecektir. bu sırada diğer çarpıklıkları da görecektir. kör bir kıza topal bir ergenin tarlada yaklaşmasını kaldığı evin penceresinden izleyecektir. bütün bunlara rağmen hayat bir şekilde sürmektedir. hayırsız bir kadınla* evlenen süleyman'ın hayatından kesitler anlatılır. mehmet ali evlenir. ahmet celal başka bir eve taşınır. dere boyunda bir kız* görür ve aşık olur. haber gönderse de kızdan gelen "tek kolu olmaz bir adam" cevabıyla yıkılır. o kızın, mehmet ali'nin çelimsiz, çirkin kardeşiyle evlenmesi de tuzu biberi olur. kendisi de kendisine bakacak bir kadınla evlenir.
savaş hala devam etmektedir. tek dertleri tarlalarındaki ürünü hasat edip ağaya verdikleri paydan sonra ellerinde yiyecek kalması olan köylüler, savaşın ilerleyen dönemlerinde bmm* tarafından alınan askere alma kararına da tepkiyle yaklaşırlar. yunan uçaklarından atılan propaganda kağıtlarında yazanlara* ahmet celal'in yalanlamalarına ve uyarılarına rağmen çoğu köylü inanır. öyle ki eskişehir kütahya muharebeleri'nde ilerleyen yunan ordusunu güzel şekilde karşılarlar.
nizami şekilde köyden geçen yunan ordusu, gayri nizami şekilde köye geri döndüğünde işler değişecektir. yunan askerlerin sataşmaları, hayvanlara ve yiyeceklere üzerlerinde parasal değeri yazan ve savaştan sonra geri ödenmek üzere verilen kağıtlarla el koymaları, yakıp yıkmaya başlamaları ile film kopar. köylü köy meydanına toplanır ve etrafları çevilir, köy ateşe verilir. bu sırada ahmet celal emine'yle kaçar. yaralanırlar. emine yürüyemeyince günlüğünü kıza teslim ederek köyden ayrılır.
--! spoiler !-- - 2(bkz: yaban tv)
- 3kadir inanır ve gülşen bubikoğlu'nun oynadığı filmdir.
- 4(bkz: nejla)
(bkz: baba)
(bkz: iftira)
---spoiler---
sanılanın aksine yediği kazık sevdiği kadından değil, babası ve müstakbel üvey annesindendir. kadın, yaban'a sırnaşmış, o istemese bile babasına nahoş bir şekilde yakalanmıştır. babası kendisine inanmamış, bunun sonucunda da evi terk edip yalan yüzlü insanlardan kaçmıştır. tam yedi yıl önceydi...
---spoiler---
"bolluğun mutsuzluğunu anlayamaz kimse." - 5(bkz: wild)
- 6yakup kadri karaosmanoğlu romanı.
trt filmini de yapmıştı. 96 yapımı aytaç arman ve sanem çelik'in oynadığı film.
www.youtube.com/...
bu da linki. - 7Yakup kadri'nin, hakkında, "bu eser benliğimin çok derinliklerinden, adeta kendi kendine sökülüp koparak gelmiş bir şeydir. Bir şeydir, diyorum. Zira bu ne bütün manasiyle bir roman, ne bütün manasiyle bir sanat ve edebiyat işidir." dediği eseridir.
-- spoiler için tıkla --
"Biliyordum ki, toprak katı ve tabiat zalimdir ve insan cinsi bozuk bir hayvandan başka bir şey değildir; biliyordum ki, insan hayvanların en kötüsü, en bayağısı ve an az sevimli olanıdır. Evet, bilhassa en az sevimli olanıdır."
-- spoiler --
-ciddi - 8yabancılıkla ilgili olan.