2
''Kaos, henüz anlaşılamamış bir düzendir'' cümlesi ile giriş yapan, überpsiko gerilim, 2014 çıkışlı bir Denis Villeneuve filmidir.
filmi ilk izleyişte anlamak gerçekten inanılmaz bir gözlem gerektiriyor. sabah ayık kafayla bir kez daha izleyeceğim. tabi (link: şuradaki>> : havatir.tumblr.com/...) geniş çaplı yazıyı da okumak gerek defalarca.
insanı asıl yerle bir eden şey ise, filmin sonu. (link: şöyle>> : media.tumblr.com/...) bir şeydi. evet, film tam olarak böyle bitiyor.
3
Denis Villeneuve filmi. film yaşadığımız dünyanın büyük ve kaçınılmaz sorunu olan izomorfizm kavramına atıfta bulunuyor. İçinde yaşadığımız dünyada kurallar bizi dönüşmeye zorluyor. O kadar ki aynılaşıyoruz. Aynı yemekler, markalar, kıyafetler, evler, arabalar. Herkes var olmak adına olmadığı bir şeye dönüşmeye mecbur hissediyor. Daha sonra bu kaosun içinde bir düzen bularak aslında olmadığımız, dönüştüğümüz kişilikleri kabulleniyoruz. Yani tam bir maskeli balo. Kafka'nın dönüşüm romanında Gregor Samsanın bir böceğe dönüşmesi gibi. Bunun yanında yaşadığımız toplumda ki değişimlere uyum zorunluluğumuz o kadar sinsi bir diktatör ki hissettirmeden, kontrol manyaklığı ile kendi örümcek ağlarımızı bize ördürüyor.
4
ilk kez izlendiğinde beyin amcıklatan bir film daha. ufak bir araştırmayla film anlaşılabilir oldu benim için.
-- spoiler --
film genel olarak içgüdüler ve arzuların yarattığı kişilikle sorumluluk ve düzenin yarattığı kişiliği ele alıyor. totaliter rejimin aslında insanın olmak istediği kişi olamayıp düzenin yarattığı kişiliğe bürünmek mecburiyetinde kalmasını eleştiriyor. adam adlı karakterin iki kişiliğe bölünüp anthony adlı karakteri yaratmasıyla bu karakterin yaşamı ile gerçek kişiliğinin yaşamı arasında gidip geliyor. örümcek metaforu franz kafka'nın dönüşümüne de güzel selam çakıyor.
-- spoiler --
ayrıca sinema tarihinde gördüğüm en güzel iki kadının aynı filmde olması gözlerimi yaşartıp minik kalbimin küt küt atmasına sebebiyet verdi.
(bkz: melanie laurent)
(bkz: sarah gadon)
5
metaforik anlatımıyla çoklu kimlik bozukluğunun-bunalımının- verdiği kalıcı hasarları Düşman üzerinden analiz eden Villeneuve, toplumsal baskının insanların psikolojisini nasıl bozduğunu göz önüne seriyor. Etki ve tepkiler arasındaki ince çizginin, bir düşünce olmasının ötesinde bilimsel bir gerçeğe dayandığını ortaya koyan Düşman, kaosun içinde boğulmamıza neden olan bir gölge sanki… Öte yanda filmin iyi tarafı Jake Gyllenhaal’ın başarılı oyunculuğu; hakkını teslim etmek gerek.
↑