1
bir hayvan... dört ayaklı, yeleli... pek çok mitolojik karaktere hayat verendir ancak son dönemde leyla ile mecnun nedeniyle artık bir küfür sayılmaya başlamıştır...
2
avrat,silah üçlüsünün birinic ayağıdır.
5
tek toynaklı, geviş getirmeyen otçul memeli hayvan.
tarihte, evcilleştirilmesi önemli bir dönüm noktasıdır. gücünden, sütünden*, etinden yararlanılmış, binek şeklinde ve arabaya koşularak taşıma amacıyla kullanılmış, göçebe hayatının ayrılmaz bir parçası olmuştur. ata binen askerler, yani süvariler yüzyıllarca orduların en güçlü ve hızlı kanadı olmuş ve motorlu araçların yaygınlaşmasına kadar da savaşlarda yer almışlardır. günümüzde atlı ekipler asayiş amacıyla az da olsa kullanılmaya devam edilse de çoğu yerde gösteri ve törensel amaçla kullanılmaktadır.
7
bir eylem.
(bkz: ali atı at )
8
satrançta diğer taşların üzerinden atlayarak hareket edebilen tek taştır
9
ilk evcilleştirilen hayvanlardan. bi de yılkı var.
onu geç de hacı ne çok söz var at ile ilgili ya...
at gibi ile başlıyor bazıları; at gibi yemek, at gibi kokmak, at gibi hatun...
10
destanlarda önemli bir konuma sahiptir. kahramanın başarıya ulaşmasında en etkin güçtür.
11
kafasıyla meşhur hayvan.
(bkz: at kafası)
13
imgim.com/...
bir yiğit özgür klasiğidir...
14
Kutlu Hayvan.
Toynaklı, dört ayaklı, memeli yük hayvanı. Türklerde çok büyük önemi vardır. Sahipleriyle birlikte silkinip daz (kel) bir ata dönüşen atlar vardır. Böylece bir anda güçleri artar. Konuşabilen, uçabilen atlar vardır masallarda. Köroğlunun kıratı vardır ve sudan çıkıp gelmiştir. Battal Gazi'nin atının adı Aşkar'dır. Kırk gün güneş görmeyen bir ahırda ıslah edilmiştir. Manas destanında 200 kadar at adı yer alır. Burada yalnızca Türk destanları içinde en çok tanınan birkaç atın adına verilecektir. En bilinen ve dikkat çekici atlar şunlardır.
1. Şubar: Alpamış Han'ın atıdır.
2. Akkula: Manas Han'ın atıdır.
3. Burul: Koblandı Han'ın atının adıdır.
4. Çalkuyruk: Töştük Han'ın atıdır.
5. Akbut: Ural Han'ın atının adıdır.
Atın rüzgardan yaratıldığına inanılır. Böylece rüzgarın gücü ve hızı ata geçmiştir. Ev yapılırken en büyük direğe veya çadırın orta direğine at kanı veya at sütü sürülür. Dağ, orman ve ateş ruhlarına dua edilirken kırmızı at yelesi kullanılır. İyi at, uçan kuşa yetişir, hiç yorulmaz, düşmanı hisseder, sahibini önceden uyarır, kahramanın durumunu anlar, rengini değiştirir, ölen kahramanı bırakmaz vatanına geri götürür, yaralı sahibini iyi birisinin yanına yetiştirir. Demirkazığa (kutup yıldızına) bağlı olan Akboz At ve Gökboz At bu kazığın etrafında döner dururlar. Başkurt destanlarında Buzat (Boz At) ve Sarat (Sarı At) olarak yer alırlar. Balkarlara göre ise adları Doru Aygır ve Saru Aygur şeklindedir. At olan eve şeytan girmeyeceğine, nefesinin cinleri kovduğuna inanılır. Türklerde at ile ilgili yüzlerce kelime vardır. Aygır: Erkek At, Kısrak: Dişi At demektir. Argumak, Yabu, Kulan, Tarpan gibi yabani türleri vardır. Atın kuyruğunu, kadının saçını, erkeğin bıyığını kesmesi yas işaretidir. Ve bunlara izinsiz dokunulması ya da kesilmesi de hakarettir. Evin en büyük orta direklerine at kanı, at yağı veya at sütü sürülür. Kam ateşin önünde ayin yaparken Ak At Derisi üzerinde dua eder ve yerin, dağın, ormanın ruhlarına yakarırken Kımız saçıp At Yelesi sallar. Bazı yörelerde masaların ayakları at toynağı şeklinde yontulur. Altaylarda 1900'lü yılların başında dahi ölüler atlarıyla birlikte gömülmekteydi. Rüyada kuyruğu kesik at görmek ölüm haberidir, gören kişi ölecek demektir. Atlar, ruhları öbür dünyaya taşır. Karakalpaklar tabuta Ağaçat derler. Şeytanların atları üç ayaklıdır. Kutlu atlar Güneş diyarından gelirler. Dağdan çıkma ise sudan çıkma kadar yaygın olmasa da farklı bir özelliktir. Hz. Muhammed miraca çıkarken Burak adı verilen bir binek hayvanı kullanmıştır ve bu binek Türklerce daima at olarak tasavvur edilmiştir. Burak kelimesi Arapça berk (şimşek) kökünden türemiş bir kelimedir ve hızlılığı, ışığı ifade eder. Türklere göre atlar güneşten yeryüzüne inmiş varlıklardır. Köroğlunun atı Deniz Aygırı ve Çöl Kısrağının birleşmesinden türemiştir. Bu dünyaya ait atlarla öte dünyaya ait atların birleşmesinden doğan taylar çirkin olur ama sonradan değişirler. Mançu dilinde Adun, Evenk dilinde Avdu olarak yer alır. Türklerde ve Moğollarda insanın düşünce gücü bir taya benzetilir ve adına Buyan denilir. At Türkler ve Moğollarla özdeşleşmiş bir canlıdır. Türkler atlara renklerine göre isimler verirler: Akat, Buzat, Kırat, Alat, Sarat, Karat, Dorat... Kara At'ın yeraltına giderken, Ak At'ın ise gökyüzüne giderken kullanılacağına inanılır ve bu nedenle yeraltı Tanrısına Kara At, gökyüzü Tanrısına Ak At kurban edilir. Ayrıca söylencelerde adı geçen sıra dışı at türleri şunlardır:
1. Yılmaya: Kanatlı At.
2. Tulpar: Uçan At.
3. Kilin: Boynuzlu at.
4. Ciren: Konuşan At. Kayçı Ceren ve Kamçı Ceren en iyi bilinen iki tanesidir.
5. Burşun: ikiz Atlar: Ak Burşun ve Kök Burşun. Uçabilirler.
kaynak: türk söylence sözlüğü*
15
kutup sözlükteki figürlerden biri.
hanim böyle entariyi yazıp göndere basmadan evvel dört nala koşan at simgesi çıkıyor. dur bakalım, çözeceğiz.
16
Erkeğine aygır, dişisine kısrak, yavrusuna tay, kısırlaştırılmış olana beygir denir.
17
2. nesil yazar. dört nala bir sözlük hayatı dileriz kendisine. hoşgelmiş.
18
satrançta büyük l şeklinde hareket eden taş. taşların üstünden atlaması en büyük avantajıdır. sağlam bir savunmacıdır ayrıca piyonların azılı düşmanıdır.
19
şöyle çizilendir:
pbs.twimg.com/...
21
Yeni gelmiş yazar. Hoşgelmiş.
Sözlükte at koşturması dileğiyle..
22
duygu yönünden insana en yakın hayvandır derler. küçükken beni ısırmaya çalışmıştı bir tanesi ama hiç soğumadım, binmeyi de bilirim.
23
hoş gelmiş ikinci nesil at. at alımları ne zaman başladı lan?
bir atım bile yok, benim olur musun?
24
burak aksak kafasında olup olmadığını merak ettiğim yazar. hoş gelmiş.
25
Nicki, ismi lazım olmayan bir sözlükte tam bir Orospu çocuğunu çağrıştırıyor olsa bile bu güzel kardeşimizi bağlamaz tabii ki.
Hoşgeldin sefalar getirdin sözlüğümüzün yeni aslanı. Yardıradur, klavyene kuvvet.
↑