1
mimariden anladığını düşünmediğim, antalya kent konseyi turizm çalışma grubu başkanı tarafından ortaya atılan, eğitimsiz insan zırvası eleştiri.
geçtiğimiz yıllarda restorasyon projesi tamamlanan aspendos antik tiyatrosunda kullanılan beyaz mermer elemanları, bu başkanın dikkatini oldukça iyi çekmiş olacak ki, böyle bir yorumda bulunmuş.
insanların restorasyon kelimesinden anladığı, eskimiş ve deforme olmuş yapının aynısını yapmak. ama hayır, doğrusu bu değildir. venedik tüzüğü 12. maddeye göre;
"eksik kısımlar tamamlanırken, bütünle uyumlu bir şekilde bağdaştırılmalıdır; fakat bu onarımın, aynı zamanda artistik ve tarihi tanıklığı yanlış bir şekilde yansıtmaması için, orijinalden ayırdedilebilecek bir şekilde yapılması gereklidir."
eğer biz, mimari bir yapıyı restore ederken sonradan eklenmiş parçaları ayırt edilemeyecek kadar yapı ile tamamiyle bütünleştirirsek, gelecek nesillere yanlış bilgi ve kanıt bırakmış oluruz. en basiti, gelecek nesiller sonradan eklenmiş parçaların -ki onlar yapıyı bir bütün olarak algıladığında- neden eski parçaların daha çok bozulmaya uğradığını, uygulamada kullanılan malzemelerin nasıl bu kadar dönem farkettiğini anlamakta güçlük çekecek, tarihi bir kanıtta fikir birliğine varamayıp, çelişkiye düşeceklerdir.
evet, ülkemizde sayın başkanın "istediği" şekilde, yalnızca renklere ve dokulara bakılarak karar verilen ve gerçekleştirilen birçok "yanlış" restorasyon projesi bulunmakta. ve bu projeler çok değil, 1-2 yıla fire vermektedir.
konu ile ilgili açıklayıcı bir örnek; yapı elemanı olan kemer örneğinde kilit taşı adını verdiğimiz taş, yatay eksende tam ortada bulunacak şekilde konumlandırılır. yıllar bu taşı aşındırıp çürüttüğünde, sırf rengi benziyor diye yapıda kullanılan diğer taşlardan bağımsız, farklı bir malzeme kullanacak olursak; en basit bir örnekle açıklayalım. genleşme kat sayısı fark ettiği için yaz aylarında genleşen taş, komşu taşları çatlatacak; yapıyı onarmak isterken, yapıya daha çok zarar vermiş olacağız.
mimarlık neredeyse her alanla içli dışlı olmak ve çok fazla bilgi demektir. eğer bir mimar, bir restorasyon projesine adım atıyor ve burası ile ilgili tüm belgeler (planlar, kesitler, görünüşler, sistem plan-kesit-görünüşleri ve detaylar) konseyden geçiyorsa; henüz icat bile edilmeyen, biz mimarlık öğrencilerinin damarlı, taneli vs. dışında adını daha önce duymadığımız "mutfak mermeri" kavramı gökten zembil ile inmiş ciddiye alınmaması gereken bir kavramdır.
(bkz: ağzı olanın konuşması)
↑