1
t: bir metinde ibareleri tekrar kullanarak, söz dizimi bakımından yeni ifadeler üretme sanatı olan vezn-i aher, matris şiir olarak da bilinmektedir. çoğunlukla aruzun uzun kalıpları tercih edilmektedir. ilk mısrada geçen kelime ya da kelime guruplarının diğer mısralarda değişik yerlerde yer almasından dolayı bir döngü oluşturmaktadır. vezn-i aherde her dize, ilk üçü birbiriyle kafiyeli dört eşit parçaya bölünmüştür. her parça, ardından gelen dizelerin başında tekrarlandığı gibi, diğer parçalar da aynı dizede birbirini izler. metinde kelimeler yalnızca bir dizede değil, aynı zamanda yukarıdan aşağıya ve çarpraz olarak da anlamlı birer ifade oluşturur. en güçlü örneklerini osmanlı türkçesiyle vermiş olan vezn-i aher, günümüz şiirlerinde pek tercih edilmemektedir.
âdetidir / bî-vefâ her / gördüğüyle / yâr olur
bî-vefâ her / câ-yı dilber / nâ’il-i / ağyâr olur
gördüğüyle / nâ’il-i / seyr-i gül-i / gülzâr olur
yâr olur / ağyâr olur / gülzâr olur / pür-hâr olur
-- spoiler için tıkla -- bu türde verilmiş şiirlerin en bilineni yavuz sultan selim’in, şah ismail’e yazdığıdır.
i.hizliresim.com/...sanma şahım / herkesi sen / sadıkâne / yâr olur
herkesi sen / dost mu sandın / belki ol / ağyâr olur
sadıkâne / belki ol / alemde bir / dildâr olur
yâr olur / ağyâr olur / dildâr olur / serdâr olur
--
spoiler --