1
insanları tanımadan onlar hakkında fikirler yürütmek.
2
insanın ilk bakışta kafasında oluşan izlenim.
3
peşin hüküm kelimesinin sonradan görme hali.
4
fazlasıyla kötü bir meziyetsizlik. pişmanlıktan ölüyor insan sonra.
5
insanları tanımadan fikir yürütmek demek değildir. ön yargı bir savunma mekanizmasıdır.
insan öğrenmesi şartlanmalar bütünüdür. insanlar deneyimledikleri, gördükleri, duyguları, tattıkları, yani o ana kadar bildikleri şeyin dışında düşünemezler. ancak hali hazırda bildiklerini birleştirebilir-eksiltebilirler. bu da, gördükleri yeni bir şeyi, bildikleri ile bağdaştırmalarına-benzetmelerine sebep olur. ön yargı bu noktada devreye giren bir savunma mekanizmasıdır ve bir çok durumda hayat kurtarır.
örneğin bir gece karanlık, boş, dar bir sokağa girecekken sokakta duran *kötü* görünümlü biri var ise, yolunuzu değiştirirsiniz. belki de adamı tanısanız babanızdan çok sevecektiniz, ama mantıklı olan yol değiştirmektir. o an durup kimse düşünmez "yahu bu adam böyle olmak istediğinden böyle değil ki. tecavüzcüyse bile bunun sebebi yaşamaya zorlandığı koşullar, alamadığı eğitim, bulamadığı yemektir, sevgisizliktir. belki de bütün bunlara rağmen kendini eğitmiş, çalışmış, didinmiş onurlu bir insan da olabilir" diye. sadece yolunuzu değiştirir evinize daha güvenli bir yerden gidersiniz.
bu bahsettiğim örnek canlı doğada genel olarak bulunan ön yargı örneğidir. insan ise toplumsal bir canlıdır ve buna özel ön yargıları bulunur. insanın sosyal ilişkilerine yansır, yukarıdaki örnek, ve örneğin şu anda yazdığım gibi konuşan birine anında "filozof özentisi-kendini beğenmiş, ne bileyim ukala, ya da kültürlü, bilgili" gibi etiketler yapıştırırız. bu elimizden gelen bir şey değildir, engellenecek bir şey değildir, düşünce yasası bu şekilde ilerler, yeni gördüğünüz şeyi eskiler ile bağdaştırırsınız, yoksa onu tanımlayamaz, üzerine düşünemezsiniz. yalnız, ön yargı bu noktada biter. bundan sonra- eğer doğal ya da sosyal bir tehlike yoksa- tanışma, öğrenme süreci başlamalıdır. burada da devreye üşengeçlik giriyor. ki bu da en az sokaktaki tecavüzcü kadar büyük bir tehlike. öğrenmeye kapalı insan olamaz çünkü. siz öğrenmemeyi seçerseniz, size öğretirler.
6
Her şeye karamsar gözle bakma olayı.
7
insan oğlunun genlerine kadar işlemiş olan kalıtsal bozukluktur.
9
her zaman olumsuz şekilde yapılmayandır. olumlu şekilde ön yargıda da bulunulabilir ama pozitif ayrımcılıktan farklı biçimdedir bu.
11
yıkılması ya da yok edilmesi atomu parçalamaktan zor olan hede.
(bkz: albert einstein)
13
doğal hatta gerekli, kaçınılmaz bir yargı yöntemi.
daha önce de yazmıştım: gece karanlık bir sokakta bekleyen kirli görünümlü adam yüzünden yolumuzu değiştirebiliriz. mantıklı olan bu riski almamaktır. o adam dünyanın en pamuk adamı da olabilir oysa.
ön yargılar yıkılmaz ya da sorgulanmaz değillerdir, esas problem burada. önemli olan bunu bilmek, o adamın pamuk gibi olabileceğinin de farkında olmak. "aa belki şirin babadır" diye sokağa dalmak değil.
14
en sevdiğim kötü huyum.
acayip derecede ön yargılı bir insanım ama her konuda olmamasına çok seviniyorum.
bazen pişmanlık duyduğum anlar oluyor tabi ama hislerime güvendiğim için ön yargıyla yaklaştığım hiçbir insan/olay beni etkileyemiyor. öyle her "ön yargı çok kötü bir şey taam mı :s" modundaki insanlara kulak asmayın lütfen. yeterli gözlemden sonra ön yargı hakkınızı kullanın.
15
kesinlikle ihtiyaç duyulan his. boku çıkmadığı sürece haklı da bir his çoğu zaman.
örnek, klanıma izzet adında bir arkadaş aldım. ilk 4-5 gün tam anlamıyla adam gibi adamdı. verdiğim görevleri yerine getiren, yardımlaşan, salak salak esprilerden uzak, kendi halinde bir izzet'ti. çok sevdik biz izzet'i. ailevi meselelerinde destek olmaya çalıştık.
ilk haftanın sonunda ikinci isminin berkcan olduğunu öğrendim. tam bir ibne oldu gözümde. klandan bazı adamların silahlarını uygun fiyata alıp pahalıya dışarıya satmaya başladığını gördüm. belki eskiden de yapıyordu ama gözüme çarpmıyordu. kadınlara sevişecek cinsler olarak baktığını fark ettim. tam bir götveren olmuştu artık berkcan.
berkcan ne aq ? attım tabi sonra klandan. berkcanla yan yana savaşacak adam değiliz ayol.
16
valla kime ön yargıyla yaklaştıysak sonunda bizi şaşırtmadı orospu çocukları
17
Tek hamlede karar verme sebebi olabilen bir çeşit duygu ve düşünme şeklidir. Karakter özelliği ise bence kişiye ve etrafına zarar verir.
"Önyargılı", "önyargılı olmak", "önyargılı olmak vs olmamak" vb. başlıklarda incelenebilir, bakış açısına göre çesitlendirilebilir bir kavramdır.
18
İnsanlara önyargılı yaklaşmak istemesem de bendeki önyargının öngörü olduğunu farkettiğimde çok geç oluyor
19
herkesin ister istemez yaptığı şeydir bu.
bazen gerçekten çok ağır laflar edebiliyorlar.
benim diyeceğim şey şu;
milletin ağzı torba değil büzemezsin, ağızlarından çıkan her lafı dikkate alırsanız bu dünyanın sefasın süremezsiniz cefasını çekersiniz.
hadi eyv :d
20
Tecrübelere dayalıdır.
kıstası saçma veyahut tutarlı, herkesin bir ön yargısı vardır. benim yok diyen yalancıdır ve kendini kandırıyordur.
21
aslında süper bir kalkandır insanlara karşı kendinizi koruma altına almış olursunuz, mesela şu tip insanları sevmiyorum dersiniz karşınıza o tipte biri çıkar evet önyargılı yaklaşırsınız ve soğuk davranırsınız belki zamanla seversiniz ve bu ona önyargılı davrandınız diye size bir şey kaybettirmez ama önyargılarınızı kaldırın ve öylesine biriyle tanışın siz gayet samimiyetle kendinizi anlatırsınız sonra bir bakmışsınız karşıdaki kişi kötü biri işte bu size çok şey kaybettirir.
22
Kuşkusuz ki en büyük ön yargı; etrafımızdaki herkesi ‘insan’ sanmamızdır. /Charles Bukowski
23
toplum içinde bilinçli (yani bilerek ve isteyerek rol yapma) şekilde ön yargılı olmak size çevresindekilerin nasıl bir insan olduğunu sansürsüz gösterecektir.
24
İnsan içgüdüsüdür. İnsan kendi gibi olmayan , kendisinin sevemeyeceği tarzda olan insanlara negatif bakar. Bu da elbette çok doğaldır. Önemli olan ön yargısız olmak değil de ön yargıları sonradan yıkabilmektir.
25
İnsanlıktan el çektirtir.
↑