1
* *
kapadokya bölgesi içinde yer alan, aksaray' a 40 km uzaklıkta bulunan, ortasından melendiz çayının geçtiği 14 km' lik vadi.
kapadokya' ya yolu düşenlerin kesinlikle uğraması gereken yer. buraya 2 gün ayırıp çadır kurularak vadi içindeki kiliseler tek tek görülerek tamamı gezilmelidir. duvarlara, resimlerin üzerine yazılan yazılar bizim insanımızın kültür mirasına verdiği değeri gösterir.
ıhlara girişinden girdiğimizde selime' ye doğru ikinci kilometrede cafe işleten güzel bir insana sahip.
ıhlara tarafındaki giriş bungee jumping platformu koymaya çok uygun bir yer gibi görünüyor aslında, kültür bakanlığı' nın bu tarz bir girişime nasıl bakacağını bilen varsa bir mesaj kadar uzaktayım, kar ortağı yapabilirim.*
2
Bugün gidip gördüm çölde vaha gibi bir yer. Güzel yeşil yerleri. Eski kiliseler kiliselerdeki resimler gayet hoştu. Baya bir aşağıya indim ama bu değerleri görmeye değer.
3
ıhlara vadisi, bir yerleşim merkezinden ziyade daima bir dini merkez olmuştur. 4. yüzyılda vadinin doğusundaki nazianz'da* doğan, 374 yılında burada piskoposluk görevi yapan ünlü din adamı ve yazar gregorios'un meslektaşı kayserili basileios'a yazdığı mektup vadinin bilinen en eski tasvirini içermektedir. hıristiyanlığın kapadokya bölgesine yerleşmesiyle birlikte ıhlara vadisinin, yapısına bağımlı olarak keşiş ve rahiplere çok uygun bir inziva ve ibadet yeri halinde kullanıldığı, savaş dönemlerinde ise gizlenmeye ve korunmaya müsait olduğu açıktır. sarp kayalara oyulmuş yüzlerce oda ve ibadet mekanları bunu doğrular. ıhlara vadisinindeki manastır ve kiliselerden beşi kuruluş tarihini aydınlatan kitabeler içermektedir.
bunlardan en eskisi ıhlara'daki kuzey ambar* kilisesindeki 751/52 tarihli kitabedir. vadideki en değerli kitabe belisirma'da kırkdamaltı* kilisesindeki duvar resminde bulunmaktadır baniler, muhtemelen bir gürcü prensesi olan thamar ve kocası amirarzes basileios, yapının azazi patronu olan georgios'la birlikte canlandırılmışlardır. kitabede dönemin iki büyük devlet adamı, selçuklu sultanı ii. mesut ve bizans imparatoru ii. andronikos'un ismi verilmektedir. 1283-95 yılları arasına ait bu kitabe, vadideki hıristiyan toplumun hoşgörü ve karşılıklı saygıya dayanan bir ortaçağ anlayışı içinde 13. yüzyılın sonlarına kadar varlığını sürdürdüğünü belgeler. kitabeler tarih açısından olduğu kadar sosyal yapıyı da aydınlatıcı niteliktedir.
vadiyle ilgili bizans dönemi verileri bu kitabelerle sınırlı kalmakta, buna karşılık buradaki yerleşmelerin eski adları islam kaynaklarıyla günümüze iletilmektedir. aksaraylı kerim- üddin mahmut'un selçuknamesi'nde "bugdin oğlu bedreddin ve kardeşlerinin hilire'nin* sarp kayalıklarına oyulmuş mağaralarına sığındıkları" ve "eşkıyalık yaptıkları" anlatılmıştır. 15. ve 16. yüzyıla ait osmanlı vakıf defterleri "ıhladere" ve "belisirma" nın aksaray'ın bekir kazasına bağlı küçük köyler olduğunu belgelemiştir. konya metropoliti kyrillos'un 1812 tarihli 'konya beylerbeyliği ve yedi sancağı" haritasında vadi "chlara" şeklinde işlenmiş, açıklayıcı notlarda "içinde binlerce kilise barındıran bir uçurum" olarak nitelendirilmiştir.
↑