1
*
1556-1605 yılları arasında hüküm sürmüş babür devleti hükümdarı. 1542 yılında sind'de doğmuştur. çocukluğu, hümayun şah'ın suri hanedanının kurucusu şirşah karşısında yenilip iran'a sığındığı döneme denk geldiği için babasından uzak geçmiştir. bundan dolayı yetiştirilmesinde humayun'un kumandanlarından bayram han'ın etkisi büyük olmuştur. humayun 1555 yılında kaybettiği toprakları geri almaya çalışırken ekber şah'ın emrine ordu vermiş ve bu ordu ile iskender suri'yi yenerek pencap ve agra bölgesindeki afgan etkinliğini kırmıştır. bunun üzerine babası bayram han'ın atabegliğinde ekber'i pencap valiliğine tayin etmiştir. burada halkın sevgisini kazanmıştır.
babası öldüğünde ekber 14 yaşındaydı. o dönem delhi'de bulunan osmanlı denizcisi seydi ali reis'in tavsiyesiyle humayun'un ölümü bir süre gizlendi ve o sırada savaşta olan ekber 20 gün sonra delhi'ye dönerek celaleddin ekber şah adıyla 1566 yılında tahta çıkmıştır. hakimiyet alanı kısıtlı olan ekber şah'a afgan reisleri, hindu kumandan hemu ve iskender suri tehdit oluşturmaktaydı. nitekim ekber şah'ın hükümdarlığının ilk yılında hemu delhi'yi zaptetti lakin panipat savaşı sonucunda yenilince şehri geri teslim etmek zorunda kaldı. ardından gelen süreçte bare seyyidleri ekber şah'ın hizmetine girmiştir. 1560 yılında ekber şah, bayram han'ı görevinden azledip hacca göndermiş fakat patan civarında afganlar tarafından öldürülmüştür. jaipur racası bhar mel 1562 yılında ekber şah'a itaat ederek kızını onunla evlendirmiştir. böylece rajput etkisi babür sarayına girmiştir. bu evlilik sonucunda hindular sarayda görev almaya başlayıp orta asya kökenli yetkililerden etkili olmaya başlamış fakat ekber şah haremin politik baskılarından kurtulup 1564 yılında otoriteyi ele almayı başarmıştır.
saltanatı boyunca yayılma politikası izlemiş ve ülkeyi doğu ve güneydoğu yönlerinde genişletmiştir. malva, gondvana, chitor, kalincar, gücerat, bihar, bengal, keşmir, sind, orissa'nın bir kısmı, belucistan, mekran ve kandahar'ı ele geçirmiştir. ekber şah böylece hindistan'ı tek bir merkez altına toplayabilen ilk hükümdar olmuştur.
saltanatı sırasında sarayını batılı gezgin ve din adamlarına açmış, böylece hint dünyasının dışındaki kültür ve medeniyetlerden haberdar olmuştur. vergiler, idari teşkilat ve ordu konularında düzenlemeler yapmış ve bunlara ilk olarak idari teşkilatı düzenleme ile başlamıştır. babürlülerden önce bu coğrafyadaki devletlerin kısa ömürlü oluşunu otorite boşluğuna bağlamış ve bu konuda büyük değişiklikler yapmıştır. askerlerin tayin ve terfi işlerini kendi sorumluluğuna almış ve sivillere de mansabdar rütbesi verilmeye başlanmıştır. ayrıca ele geçirdiği toprakları sube adı verilen eyaletlere ayırmış ve buraların yıllık hasılatı kontrol edip bununla ilgili hesaplar yapan ve bu bilgiyi doğrudan kendisine aktaracak memurlar atamıştır ve bu makamın suistimalini engellemek için gizli haber alma teşkilatı kurmuştur.
ayrıca ekber şah hindistan'daki din çatışmalarını engellemek için din-i ilahi adıyla yeni bir din kurmuş fakat fazla tepki çekmiştir. 1575 yılında kurdurduğu büyük ibadethanelerde çeşitli dinlerden alimleri toplayıp münazara yaptırmıştır. 1582 yılında din-i ilahi'yi resmen açıklamıştır.
1605 yılında dizanteriye yakalanmış ve komaya girmeden önce oğlu cihangir'i veliaht tayin etmiştir. ölümünden sonra agra'da oğlu tarafından inşa ettirilen türbeye defnedilmiştir.
↑